Nieuwsbrief
← Vorige
Tabak, alcohol en drugs op school
In deze fiche vind je een overzicht van goede methodieken en ideeën om te werken rond tabak, alcohol en drugs (TAD) op school. Van leuke boeken tot voordrachten en didactische pakketten.
Meer inspiratie vind je in het uitgebreide aanbod van partners die met dit thema werken:
- Op de website van de VAD (Vereniging voor Alcohol en andere Drugs) over alcohol en drugs
- Op de website van het Vlaams Instituut voor Gezond Leven over tabak
Beleid en draaiboeken
Leerlijn tabak, alcohol, gamen, cannabis en andere illegale drugs
Vlaams Instituut Gezond Leven en VAD ontwikkelden samen de ‘Leerlijn alcohol, tabak, gamen, cannabis en andere illegale drugs’. De leerlijn is een praktisch instrument dat schoolteams basis- en secundair onderwijs wil ondersteunen bij het invullen van hun gezondheidseducatie rond deze thema’s. Je kan kiezen om voor elk thema apart de leerlijn te bekijken of om voor een bepaalde onderwijsgraad de leerinhouden voor de verschillende thema’s te raadplegen. Er is een beknopte handleiding voorzien die tips geeft voor het gebruik en de leerlijn plaatst binnen de bredere context van een gezondheidsbeleid op school. Link naar de leerlijn
Infodossier tabak 'Doe je mee of zeg je nee?'
Het informatiedossier geeft aan leerkrachten secundair onderwijs de kennis over roken en de invloed van de omgeving. Het bevat ook een concrete werkvorm ‘verhalend ontwerpen’ met drie uitgewerkte voorbeelden en bijlagen (per graad)
Plukboek helpt scholen bij aanpak tabak, alcohol, drugs en gamen
Het Plukboek helpt de school bij het uitbouwen van een beleid rond tabak, alcohol, drugs en gamen. De school ‘plukt’ zelf de dingen uit het boek die bruikbaar zijn voor het eigen pedagogisch project. Er wordt zowel aandacht besteed aan de uitwerking van een beleid als naar de invulling van de lessen per doelgroep.
Een initiatief van de werkgroep verslavingspreventie van alle scholen uit de gemeenten Wuustwezel, Essen en Kalmthout en hun CLB’s. Ook met de expertise van politie, VAD, VAGGA en Logo Antwerpen.
Download het plukboek
Draaiboek drugbeleid op school - handleiding voor de coach
Dit draaiboek biedt een praktische leidraad voor het uitwerken van een drugbeleid op school en is opgevat als handleiding voor preventiewerkers, CLB-medewerkers en gezondheidscoördinatoren die scholen hierbij ondersteunen. Meer info
Methodieken
Bullshit Free Generation
Deze tweejaarlijkse wedstrijd daagt leerlingen secundair onderwijs en schoolteams uit voor enkele challenges. Het doel? Alle fabels (de zogenoemde bullshit) over roken uit de wereld helpen! Meer info Neem ook een kijkje in de Bullshit Free bib met veel kant-en-klare-lessen over tabakspreventie.
Een teer onderwerp ... voor nicotieners
Ongeveer 15% van de 15- tot 18-jarigen rookt regelmatig en meer dan 30% occasioneel. Vooral bij meisjes blijft het aantal stijgen. Met het interactief antirookpakket ‘Een teer onderwerp ... voor nicotieners’ wil de Universiteit Antwerpen dit aantal rokende jongeren een halt toe roepen. In een onlineboekje komen de jongeren meer te weten over de gevolgen van roken voor hun gezondheid en kunnen ze hun kennis testen. Een initiatief van Prof. dr. Filip Lardon, faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen. Voor leerlingen van de eerste graad secundair onderwijs.
www.teeronderwerp.be
Game.over@tabak is niet meer!
Dat educatief pakket voor de derde graad lager onderwijs promoten we niet langer. De nieuwe richtlijn is om roken niet meer aan bod te laten komen in het lager onderwijs omdat uit onderzoek blijkt dat dit niet effectief is. Zeker wanneer er geen aanleiding is. Moest er in je school toch een aanleiding zijn om het met leerlingen in gesprek te gaan over roken dan kan je inspiratie halen uit het materiaal op KlasCement.
Het thema tabak pakt de leerkracht dus eerst één-op-één aan. Klassikale aanpak mag enkel als het thema deel uitmaakt van de leefwereld van meerdere leerlingen of er een concrete aanleiding is. Dat advies wordt ook vermeld bij elke les.
- Kostprijs van roken (50 min)
- Verslaafd zijn, hoe voelt dat? (50 min)
- Geschiedenis van de sigaret (50 min)
- Waarom roken mensen (niet)? (110 min)
- Passief roken en tabakswetgeving (110 min)
- Teerminator en co: les over roken (50 min)
- Quiz- en stellingenspel over roken (75 min)
Als kleine kinderen groot worden - organiseer een vorming voor ouders
‘Als kleine kinderen groot worden’ is een interactieve vorming voor ouders om tabak-, alcohol- en ander druggebruik bij hun kinderen te voorkomen en om het gamen van hun tieners op een positieve manier aan te wenden. Aan de hand van filmpjes en voorbeelden krijgen ouders tips en tricks om met hun kind in gesprek te gaan en grenzen te stellen.
Meer info
Alcohol en cannabis zonder boe of bah
Dit materiaal is ontwikkeld om met jongeren met een verstandelijke beperking te werken rond de alcohol- en cannabisthematiek.
Het bevat de brochures 'Alcohol… zonder boe of bah' en 'Hasj & wiet… zonder boe of bah', een beeldenmethodiek en twee begeleidende fiches.
Alle info
Maat in de shit
‘Maat in de shit’ helpt om mythes te doorprikken en normen en waarden rond cannabisgebruik scherp te stellen. De drugpreventiewerker komt naar je klas en geeft samen met jou een les.
Voor leerkrachten en leerlingen in de 2de graad secundair onderwijs.
Concreet af te spreken met de preventiewerkers van de Vereniging Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg Antwerpen: preventietad@vagga.be of 03 256 91 41
Bestel je lespakket ‘Maat in de shit’
Crush - werken met jongeren rond relaties, alcohol en cannabis
Crush stimuleert leerkrachten en begeleiders om preventief te werken rond alcohol en cannabis vanuit een levensdomein waar elke jongere aansluiting en voeling mee heeft: vrienden en relaties. Jongeren krijgen kennis en vaardigheden aangereikt zodat ze op een verantwoorde manier omgaan met alcohol en cannabis. Tegelijkertijd leren ze zorg dragen voor zichzelf en de ander.
Crush is bedoeld voor zestien- tot achttienjarigen en bruikbaar bij groepen tot 25 personen.
Meer info en bestellen lespakket
Juridische handvatten voor het gebruik en misbruik van alcohol en andere drugs op school
De brochure is een naslagwerk dat het juridische kader schetst en een antwoord biedt op vragen uit de onderwijspraktijk. De brochure is bedoeld voor iedereen die betrokken is bij het schoolgebeuren. Meer info
Brochures en cd-rom's
Jongeren en roken – educatieve cd-rom
Met de educatieve cd-rom 'Healthy@School: Roken, een teer onderwerp' biedt de Stichting tegen Kanker een instrument om op een originele en prikkelende manier met studenten bezig te zijn over roken en over hoe je er mee kan stoppen. Met praktisch bruikbare presentaties, clipjes en quizvragen, helemaal op maat van een les of een schoolactiviteit. Meer informatie
Als je ouder drinkt - als je ouder drugs gebruikt
De info- en doeboekjes voor kinderen van ouders met een alcohol- of drugprobleem willen jongeren informeren en ondersteunen in hun situatie. Meer info
Films, boeken en theatervoorstellingen
Filmpje van vlogger '10 redenen om niet te roken'
Documentaire De Vervangers
Een documentaire over de praktijken van de tabaksindustrie. Kinderen worden elke dag door de industrie verleid om te beginnen roken. Dat is nodig volgens de fabrikanten van deze verslavende producten om de duizenden rokers die dagelijks sterven aan hun product te vervangen. Documentaire (duur 55 minuten) uit 2015. Bekijk de Nederlandstalige trailer
Film 'Thank you for smoking'
Wie een beklijvend verhaal over de tabaksindustrie wil zien, zal de film 'Thank you for smoking' zeker waarderen. Nick Naylor werkt voor het sigarettenbedrijf Big Tobacco als professioneel lobbyist. Hij wordt onder vuur genomen door gezondheidsactivisten. Maar Nick gaat in de tegenaanval en beschikt over een grote gave: een vlotte babbel waarmee hij alles en iedereen omver weet te praten. Zelf begint Nick zich echter zorgen te maken over het beeld dat zijn zoon Joey van zijn beroep moet hebben. Bekijk de Engelstalige trailer
Film 'The Insider'
In The Insider krijgen we een greep uit het leven van chemicus Jeffrey Wigand (Russell Crowe) te zien. Wigand is werkzaam in de taboewereld van de tabaksindustrie. Op een dag wordt hij ontslagen. Wanneer Wigand werk vindt als leraar, wordt hij benaderd door CBS-producer Lowell Bergman (Al Pacino) om enkele chemische tabaksformules te ontcijferen. Dit brengt Wigand op het idee om zelf uit de biecht te klappen en de geheimen rond de tabaksindustrie de wereld in te gooien. Uitstekende thriller uit 1999. Bekijk de Engelstalige trailer.
Theatervoorstelling Smoor
Een educatief theaterproject over roken. Doelgroep 6de leerjaar basisonderwijs, 1ste jaar secundair onderwijs.
Professor Nicolaï is tabakoloog en houdt samen met zijn assistente Bernadette voordrachten over de schadelijke gevolgen van roken. Aan de hand van veel foto’s, video’s en allerhande prularia toont hij wat roken met het lichaam en de geest doet. Op die manier probeert hij jongeren te sensibiliseren om niet met roken te beginnen. Maar Bernadette komt te laat en er is iets met haar waardoor de voordracht van de professor bijna in rook opgaat. Op een interactieve en zeer visuele manier komen jongeren in contact met de gevolgen van roken.
Meer info
Theatervoorstelling Adem Benemend
Het project Adem Benemend wil met een podiumproductie en educatief pakket voorkomen dat jongeren beginnen te roken. Adem Benemend wil hen hierin bijstaan door hun kennis te verhogen, nieuwe inzichten te verwerven, en hun attitudes en vaardigheden bij te sturen. Groepsdruk en sociale normen komen hierbij uitgebreid aan bod.
Adem Benemend is een project van B/rouge vzw in samenwerking met CM en Kom Op Tegen Kanker.
Voor jongeren van het 6de leerjaar basisonderwijs en de 1ste graad secundair.
www.adem-benemend.be
Boek over stoppen met roken
Het boek 'Mij pak je niet' is een spannend en aangrijpend verhaal over de gevaren van roken én van de gewetenloze tabaksindustrie.
Spelen en materialen
Bordspel over roken
Misschien gebruikte je vroeger Smoky Goose Game, dat is verouderd en vervangen door een nieuw bordspel. Het bordspel over roken kan je gratis ontlenen bij het Logo.
Rock Zero
Rock Zero’ is een methodiek waarmee jongeren (veertien tot zestien jaar) spelenderwijs nadenken over hun eigen alcoholgebruik en dat van hun peers en waarmee ze hun kennis en attitudes kunnen verfijnen. Ze leren op een ludieke manier dat (veel) alcohol drinken niet de norm is. De boodschap van het spel is ‘alcohol, begin er niet te vroeg mee’. Het spel is bruikbaar voor groepen tot 25 spelers (maximaal vijf groepjes van vijf spelers). Meer info
Meer weten of actie ondernemen?
Logo Antwerpen (tabak en onderwijs)
Team verslavingspreventie VAGGA (alcohol en andere drugs)